Soms voel ik me een afstammeling van een octopus. Maar dan met meer dan 8 tentakels, en maar 1 hart in plaats van 3. Omdat ik al m’n liefde vanuit 1 plaats wil uitsturen en focussen. Een hart, dat al hevig heeft gebloed. En pakweg 100 tentakels, die oneindig in de knoop kunnen liggen. Verstrengeld. Waardoor ik met momenten, niets nog kan bewegen.
11 jaar geleden kreeg ik mijn diagnose van kanker. Aan 10 jaar hoop je dat het ergste voorbij is en je alles wel al eens gehad hebt, ook al blijft de kettingreactie van vallende domino steentjes veel langer doorgaan. Maar 11 jaar later kan ik zeggen dat dit voor mij niet het ergste is wat me kon overkomen. Dat dit niet de ergste pijn is die kan veroorzaakt worden. Bij de diagnose van kanker, weet je maar al te goed dat de kans bestaat dat je er aan zult sterven. En toch heb je een kans op leven. Ook al is het vaak overleven. Nu weet ik dat er ook dingen kunnen gebeuren, dat mensen elkaar dingen kunnen aandoen, waardoor het voelt alsof je al gestorven bent. Of toch een groot stuk van je. Waarbij je geen kans krijgt om te leven. Waarbij elke dag overleven is. En dan is het niet handig om een octopus te zijn. Teveel tentakels, teveel verbindingen, teveel invloeden, teveel knopen.
Een diagnose van kanker, doet ongetwijfeld tentakels groeien, en laat ook nieuwe tentakels ontstaan. Het maakt het leven zeker niet gemakkelijker. Maar ongetwijfeld, heeft iedereen heel wat tentakels om uit de knoop te halen en om mee te bewegen. Heel vaak overvalt me de schrik of het gevoel, dat ik niet weet hoe ik mijn knopen moet loskrijgen in deze maatschappij.
Een maatschappij waarbij de norm precies meer en meer het collectieve stilzwijgen wordt. Collectief stilzwijgen van liegen, bedriegen, machtsmisbruik, overspel, verraad, verboden middelen, verslavingen, vriendjespolitiek, omkopen,… en waarbij in vele milieus iedereen wel iets van de ander weet, waardoor iedereen zwijgt voor elkaar. En door te zwijgen, er dus mee akkoord gaat. En door er mee akkoord te gaan, heel dit ziekmakend systeem in stand houdt. Soms juichen ze het onderling zelf toe. Dan is het stoer dat het in stand kan gehouden worden en ze anderen te slim af zijn. Met momenten lijkt er progressie te komen in dit verziekt systeem, maar niet veel later zien we dezelfde personen in andere machtsposities en milieus verschijnen. Alsof er niets aan de hand is. Ene cirkel opblazen. Maar een ander alweer beginnen. Of hoe het goed kunnen uitleggen, heel vaak verblindt.
Een doctor in de psychologie, Nicole LePera, schreef een artikel over de toename aan depressie en angstaanvallen bij zoveel mensen. Diezelfde maatschappij ziet dit al vlug als een nieuwe norm. Een stoornis bij mensen, die binnensmonds nog al te vaak zwak genoemd worden. Maar zij stelt zich de vraag, wat is er mis met onze maatschappij, dat zoveel mensen emotioneel niet ok zijn? Wat is er ziek in onze wereld? Welke algemene sociale dysfunctie is al jarenlang aan de hand, waardoor sommigen emotioneel aanvoelen dat dit niet ok is? Hebben die mensen een stoornis? Of is de wereld meer en meer compleet gestoord aan het worden?
Onder het mom van ‘vrijheid’, ‘ieder z’n eigen wil’, ‘laten leven’, worden ook bepaalde functies binnen het menselijke zijn genormaliseerd die emotioneel ongezonde volwassenen maakt. De maatschappij zet mee verslavingen in de hand en keurt vluchtgedrag goed in plaats van verantwoordelijkheid op te nemen voor acties en daden. Hebben mensen met een depressie of burn-out dan een stoornis? Zijn gevoelige mensen die opkomen voor normen en waarden, die het goede, de verbinding, de oprechtheid stimuleren, zijn die mensen dan ‘gestoord’? Of hebben zij eigenlijk een gezonde respons op een onveilige en dysfunctionele omgeving? Moeten we die ‘stoornissen’ ook gaan normaliseren, net zoals we dat meer en meer met bepaald ziekelijk gedrag doen, of kunnen we toch kijken om gaandeweg de maatschappij terug te laten functioneren? Kunnen we ervoor zorgen dat er geen overbodige tentakels moeten groeien bij mensen? Dat er geen onnodige verstrengeling moet zijn, met zichzelf, én met anderen. Behalve dan deze uit een oprechte verbinding, met een onvoorwaardelijke liefde, en met één hart vol goeds. Dat voor het goede wilt kiezen en ook effectief er voor blijft kiezen. Ook als het moeilijk wordt?
Een blik op tv, en liefde wordt weerspiegeld als overspel, misbruik, elkaar moeten invullen in plaats van aanvullen. Een blik op de realiteit, ondanks dat het collectieve stilzwijgen nog veel camoufleert, en de weerspiegeling kan helaas gemaakt worden. We steken alles in hokjes, zwart of wit, goed of slecht. Angst wordt onze nieuwe voeding, want angst zet mensen aan tot drastische acties, of verlamt. En dat komt weer ten goede van mensen die de macht willen nemen. Grenzen worden niet meer gerespecteerd, emotionele steun een vaag begrip, diepgang wordt niet langer gewaardeerd. Het moet vluchtig, makkelijk en vergankelijk zijn. En ook al liggen al m’n tentakels in de knoop, vanuit m’n ene hart, kan ik gewoon niet geloven dat dit de bedoeling is van het leven. Ik weiger dat ook te geloven. Mensen zijn op de wereld om elkaar te helpen. Niet om elkaar in de zak te zetten. Ze zijn op de wereld om elkaar te laten groeien, niet hun eigen ego. Om elkaar aan te vullen, niet in te vullen. De survival of vlucht modus is misschien nodig voor even, maar dat is geen kwalitatieve en accepteerbare vorm van leven, want het maakt niet alleen hun leven kapot, maar ook dat van vele anderen.
Als we al verbintenissen aangaan, zijn ze steeds meer gebaseerd op schuld, manipulatie of angst. De druk wordt zo groot dat we grijpen naar verdovende middelen zoals alcohol en drugs, om toch maar met de situatie om te kunnen. Hoe uitbundiger we kunnen vieren en losgaan, hoe meer we het toejuichen. Geheimen worden gepromoot, problemen worden ontkend, en als ze toch dichtbij komen, ‘moeten we het verleden beter laten rusten’. Het leven is immers kort. En op deze manier is het voor sommigen inderdaad veel te kort, maar voor anderen veel te lang. We kunnen het verleden inderdaad niet veranderen, maar zonder stil te staan bij wat gaande is, kunnen we ook niet in het nu leven. En ziet de toekomst er allesbehalve rooskleurig uit. Voor iedereen.
Maar al te vaak krijgen mensen die opkomen voor connectie, verbinding, zingeving, betekenis,… mensen die de wereld weer een meer liefdevolle plaats willen maken, het deksel op de neus. Geen aandacht in de media, ontvolgen op sociale kanalen, geen gehoor, geen stem. Alles om het eigen hachje te redden en geen consequenties te moeten dragen voor hun daden. Ze hebben alleen niet door dat ze zo zinkende octopussen zijn. Niet meer kunnen bewegen. Geen echte voeding meer in de buurt. En door het gedrag en de evolutie, op termijn ook geen andere octopussen meer.
Sommige tentakels zijn bij mij misschien door het leven, door m’n keiharde ervaringen, meer of minder gegroeid. Sommige zullen al altijd zo geweest zijn. Mijn gevoelige tentakel, is waarschijnlijk het langst van allemaal. Ik kan me er heel snel schuldig door voelen, altijd denken dat het aan mij ligt, het maakt me soms een vogel voor de kat bij mensen die geen goeie bedoelingen hebben, er is al zo vaak misbruik van gemaakt. Je zou misschien denken dat ik die tentakel liever rijk dan kwijt ben, maar dat is niet zo. M’n kwetsbaarheid, is ook m’n kracht. Het maakt dat ik me goed kan inleven in anderen. Dat ik voel hoe het bij anderen voelt. Het maakt dat ik beter kan helpen, en oprecht open sta voor anderen hun beleving. De kwetsbaarheid, maakt dat ik oprecht lief kan hebben. Onvoorwaardelijk. Hoeveel messteken dat tentakel ook al heeft gekregen. Het maakt dat ik verbanden zie, dat ik doordenk. Pieker soms. Dat ik niet altijd goed kan loslaten. Maar het maakt ook dat ik niet opgeef. Dat ik blijf zoeken naar oplossingen. Dat ik het weet wanneer er iets niet klopt, en doorga tot het wel klopt. Het maakt dat ik altijd voor het goede zal kiezen, hoeveel kwaad me ook wordt aangedaan, en dat ik altijd in het goede zal geloven, omdat ik voel hoe het slechte je opvreet vanbinnen, en je helemaal uitholt.
Van mij mag iedere octopus leven hoe hij wilt. Beslissen om tentakels te ontwarren of niet. Maar wanneer het gedrag de ganse populatie in gevaar brengt, wanneer het gedrag slachtoffers maakt, dan gaat het niet meer enkel om een individu dat ‘vrij’ wilt leven. Dan gaat het over de maatschappij die ziek en steeds zieker wordt. Dan is corona een lachtertje, wanneer het collectieve stilzwijgen als norm zich binnen de maatschappij verder verspreidt. Dit virus, daar kunnen we samen wél iets aan doen. En daar heeft ieder van ons zijn verantwoordelijkheid in. Willen we eindigen op de bodem, of willen we harmonieus de wereld verder verkennen.
Ik zou me kunnen focussen op m’n tentakels. Complex. Veel. Oneindig in de knoop. Of ik zou me kunnen focussen op m’n hart. De kern. Van waaruit alle sturing komt. De kern, die de focus kan bepalen. Als ik focus op m’n tentakels, geraak ik beklemd door angst. En dat overvalt me nog vaak. Er kunnen geen tentakels meer bij. Teveel ervan zijn nog hevig beschadigd, plots geamputeerd. Ik heb al teveel moeten afscheid nemen in dit leven, al teveel moeten loslaten, al teveel gebloed. Soms heb ik schrik, dat het niet lang meer duurt, tot het ook m’n kern, m’n hart, onherroepelijk aantast. Door tentakel per tentakel te willen begrijpen, te willen healen, geraken ze nog meer vernesteld, door het gebrek aan sturing. Dus is het tijd dat ik nog meer probeer te focussen op mijn kern. M’n ene hart. En ondanks dat ik veel nog niet weet in dit leven, weet ik wel dat ik kies dat m’n kern te allen tijde uit liefde en goeds mag bestaan. Want die keuze is er. Altijd. Dat ik altijd het goede in mezelf mag voeden. Want die kern, voedt ook m’n tentakels. Die kern, zal spontaan de overbodige aanhangsels doen afsterven. Vanuit die kern kan ik liefde verspreiden. Naar m’n aanhangsels, en naar andere octopussen. Zodat ik niet langer stuurloos ronddobber, zodat ik niet naar de bodem zink. Met ontrafelde armen. 100. Beschadigd, soms verstrengeld, maar stuurbaar. Oprecht. En klaar om mezelf, en anderen te omarmen.